Een kast die precies past in die nis in de hal. Of een dressoir met handige lades in de kamer. Helemaal tot aan het plafond, of laag en ruimtelijk. Maak hem zelf, precies zoals je hem wilt hebben. Het is makkelijker dan je denkt! We zetten op een rijtje waar je op moet letten als je je eigen kast wilt maken.
Goede redenen om zelf een kast te maken:
- Het is een leuke klus, lekker met je handen werken en iets moois maken.
- Je kunt de kast precies op maat maken zodat hij past op de plek die je in gedachten hebt.
- Het is goedkoper dan een kast uit de winkel. Dit geldt niet voor de allergoedkoopste kasten, maar deze zijn van goedkoop materiaal gemaakt dat sneller kapot gaat en lelijk wordt. Geen duurzame keuze dus!
- Het is makkelijker dan je denkt. Dit geldt zeker voor een open kast, maar ook deuren en lades kan je prima zelf maken als je je aandacht er even bij houdt.
- Je kunt zelf kiezen welke houtsoort je gebruikt en hoe je de kast afwerkt, bijvoorbeeld transparant of in een kleur lakken, of met een natuurlijke olie behandelen.
- Het geeft veel voldoening: hoe gaaf is het om elke dag jouw zelfgemaakte kast te zien!
Zelf je eigen kast of dressoir maken.
Een wandmeubel in de woonkamer, een dressoir in de hal of een kledingkast in de slaapkamer. Als je het durft, en rustig een goed plan volgt dan kun je ze zelf maken. Een beetje zoals het volgen van een recept: men neme… en vervolgens volg je de stappen tot het meubel klaar is.
Waar moet een goede kast aan voldoen?
Allereerst moet een kast stabiel zijn. Je wilt niet dat er teveel beweging in zit als je een deur open doet of een lade uittrekt . Een degelijke constructie en goed materiaal is dus belangrijk.
Andere belangrijke eis: de kast moet mooi zijn en in je interieur passen. Je kunt zeggen dat dat subjectief is, maar over een helder ontwerp en goed, mooi materiaal is bijna iedereen het wel eens. Over smaak valt natuurlijk wel te twisten. En een goede kast moet praktisch zijn. Let er op dat deuren goed ruimte bieden aan grote voorwerpen en makkelijker te maken zijn (en goedkoper), en lades de ruimte optimaal benutten als de kast dieper is. Je kunt overal goed bij, ook achterin. Met moderne kogellagergeleiders voor de lades kun je ook zware spullen, zoals een stapel borden overzichtelijk opbergen.
Materiaal, wat zijn de mogelijkheden?
Een kast is eigenlijk een makkelijk meubel om te maken. Je kunt (bij een dressoir) een los bovenblad maken van mdf (als je wilt lakken) of massief hout of multiplex plaatmateriaal. De romp maak je bij voorkeur van plaatmateriaal. Geschikte plaatmaterialen zijn bijvoorbeeld:
- Berkenmultiplex, mooi van tekening en structuur en licht van kleur. Heel geschikt om blank te lakken, oliën of zepen.
- Okoume, mooi van kleur (rossig / roodbruin) en tekening en ook geschikt voor gebruik buiten. Ook geschikt om blank te lakken.
- Meranti of een vergelijkbare hardhoutsoort, iets minder mooi maar wel sterk en prijsgunstig.
- Underlayment, eigenlijk een plaatmateriaal voor gebruik in de bouw, uit het zicht. Maar de betere -en wat duurdere- soorten zijn ook geschikt voor zichtwerk. Vooral omdat het een mooie lichte tekening heeft.
- MDF, een geperste plaat van fijne vezels met een glad oppervlak. Het ‘werkt’ niet (trekt niet snel krom) en is ideaal om te lakken. Prima als blad en voor een kast ook constructief te gebruiken. Maar minder sterk dan multiplex (doorzakken van planken). Bij schroeven in de kopse kant altijd voorboren want mdf splijt snel.
Massief
Massief hout kan een mooie oplossing zijn voor het bovenblad van een lage kast. Houd er rekening mee dat sommige houtsoorten (bv vuren, underlayment, en okoumé) wat zachter zijn. Dat hoeft geen probleem te zijn maar je hebt, ook na lakken, eerder deukjes of krassen.
Ook mooi massief hout is goed verkrijgbaar en als je bij een echte houthandel informeert zijn zelfs mooie hardhout soorten zoals eiken, kersen of esdoorn nog wel te krijgen. En meestal op maat geschaafd en gezaagd. Ook zijn kant en klaar tot panelen verlijmde platen verkrijgbaar van bv eiken, beuken of grenen bij bouwmarkt of houthandel. Deze koop je iets overmaats en laat je precies op maat zagen. Let wel op: massief hout ‘werkt’, het kan krimpen of uitzetten in de breedte. Als je een massief blad dus precies gelijk wilt zagen aan de maten van de kastromp, loop je het risico dat het nog krimpt en de kast eronderuit piept. Dat is niet zo mooi.
Deuren en fronten van lades
Hout dat niet in een constructief verband zit –zoals deuren en ladefronten– is gevoelig voor kromtrekken. Dit geldt vooral voor massief hout, in mindere mate voor multiplex en in nog mindere mate voor mdf. Let er in ieder geval op dat je zulke panelen aan beide zijden met afwerken (lakken, beitsen, oliën etc) gelijk behandelt.
Romp / constructie
Wij gebruiken bijna altijd een constructie van plaatmateriaal omdat je daarmee met eenvoudige middelen een rank ontwerp kunt realiseren. Voor een kastconstructie is mdf prima te gebruiken als je voor een goed verband zorgt.
Een mooie multiplex, b.v. berken of okoumé is natuurlijk sterker en ziet er met een blanke lak gelijk goed uit. De achterwand maken wij altijd van 6 mm berkenmultiplex.
De kast op het plaatje hiernaast is bijvoorbeeld helemaal van berken multiplex. Ook de poten!
Een goed ontwerp is alles
Zoals gezegd, heel ingewikkeld hoeft het niet te zijn. Maar juist omdat een kast meestal zo’n eenvoudige vorm heeft komt het aan op het ontwerp. Is de vorm in evenwicht? zijn de maten in verhouding? Vormen de verbindingen een logisch geheel met het totaalbeeld? En draagt het ontwerp bij aan het gebruiksgemak? Het zijn vragen die je met ‘ja’ moet kunnen beantwoorden voor je aan de slag gaat. Beeldbepalend bij een kast of dressoir is de vlakverdeling van deuren en lade fronten. Neem de tijd om hiervan een aantal varianten uit te tekenen. Let op: het is mooi als een tekening mooi doorloopt.
Je gaat geld besteden aan mooi materiaal. En tijd en aandacht aan het zo mooi mogelijk maken van je kast. Het zou zonde zijn om niet uitvoerig stil te staan bij het ontwerp. Zowel bij de constructie als de esthetische kwaliteit. Ga pas beginnen als je helemaal tevreden bent.
Aan de slag
Voor je überhaupt ergens aan begint is het verstandig de toegepaste meubelmakers tips door te lezen. De diverse tips komen geheid van pas als je besluit zelf aan de slag te gaan. Voor wie bij ons een ontwerp met handleiding aanschaft: toepasselijke tips komen in het stappenplan uitgebreid aan de orde.
Ben je tevreden over je ontwerp, dan ben je klaar voor de volgende stap: een inventarisatie van benodigdheden. wat heb je nodig aan gereedschap en materiaal voor verbindingen (schroeven, deuvels, lijm etc) en afwerking (schuurpapier, lak, olie, zeep of was, kwasten, rollers). Maak hiervoor een checklist.
Hout op maat zagen
Ook dit moet je goed voorbereiden. Als je hout gaat aanschaffen heb je een zaaglijst nodig waar alle onderdelen en de aantallen in staan. Soms is het handig een zaagplan te maken waarop je aangeeft hoe het materiaal gunstig uit de plaat of planken kunnen worden gezaagd. Je hebt daarmee ook enige controle op de offerte van de houtleverancier. Diverse leveranciers kunnen voor je zagen en/of bezorgen.
In al onze handleidingen voor kasten zit een zaaglijst en een zaagplan. Er is ook programmaatje waarmee je zelf een zaagplan kunt maken, handig als je een aangepast ontwerp maakt. Bij een niet te ingewikkelde kast is het maken van een zaagplan waarschijnlijk niet nodig
Materiaal voorbereiden
Als je alle materiaal compleet hebt kun je de onderdelen voorbereiden. Leg alle delen uit en geef met potlood aan waar voorzieningen voor verbindingen moeten worden gemaakt (gaten, sparingen ect.) Check, check, dubbelcheck en maak de voorzieningen.
Als dit gedaan is kun je alles passen. Zet je kast voor de eerste keer in elkaar. Je komt er nu snel achter of alles klopt.
Voorbereiden afwerking
Als alles klopt (of is aangepast 😉 ) haal je het meubel weer uit elkaar. Nu alle onderdelen nog los zijn kun je overal goed bij en je kunt alles plat neerleggen. Dit is het moment om in ieder geval alles wat in het zicht komt goed te schuren.
Het is vrijwel altijd mooi om scherpe kanten in het zicht af te schuren of schaven, het zogenaamde kantje breken
Monteren en afwerken
Als alle onderdelen zijn voorbereid en ‘opgezuiverd’ (schuren, kantje breken) dan zijn er twee manieren voor de volgende stap. Je kunt eerst alles afwerken met de uitgekozen finish (lak, olie, was, zeep, beits ect) óf je zet eerst alles in elkaar en werkt dan pas af.
Als je gaat spuiten kun je dat beter als laatste doen. Let er dan wel op dat je nog overal goed bij komt. Meestal is het handiger eerst alle losse onderdelen af te werken. Let hierbij goed op de vlakken die moeten worden gelijmd. Geef ze aan met potlood en / of plak ze af met crêpetape/schilderstape. Spuiten is niet goedkoop: zet een kruis op vlakken die uit het zicht blijven en niet gespoten hoeven te worden. Bij spuitwerk is het verstandig de achterwand te demonteren. Dat geeft vaak een beter resultaat.
Als het goed is past alles in elkaar en kun je de verbindingen maken. Zet alles goed vast, geef het drogen van lijm zijn tijd en geniet van je zelf gemaakte kast!
Aarzel je nog?
Koop dan één van onze werktekeningen van design kasten.
– Het bespaart je een hoop uitzoekwerk
– Je hebt de zekerheid van een gedegen constructie
– Je kunt het ontwerp eenvoudig aanpassen.
– Voor de prijs van een pot verf krijg je:
- Een professioneel ontwerp
- Mooi design en een betrouwbare constructie
- Een stappenplan met gedetailleerde werktekeningen
- Tips voor materiaalkeuze
- Een lijst van benodigde materialen
- Een zaaglijst (met de maten van alle onderdelen)
- Een zaagplan (om het materiaal efficiënt uit de plaat te halen)
- Uitleg over het maken van verbindingen (b.v. schroeven, deuvelen)
- Uitleg over de afwerking (lakken, beitsen ed.)
- Slimme meubelmakerstips.
